ขณะที่ค่าเงินของประเทศอื่น ๆ รวมถึงไทยกำลังอ่อนค่าลง “รูเบิลรัสเซีย” กลับเป็นสกุลเงินที่ผงาดขึ้นสวนทางโลก แม้จะโดนคว่ำบาตรจากนานาชาติ ทำไมถึงเป็นเช่นนั้น? วันนี้ ทีมงาน Fxtoday จะพาทุกท่านไปค้นหาคำตอบกันครับว่า การแข็งค่าของเงินรูเบิล มีเบื้องลึกเบื้องหลังอย่างไรกันแน่

การอ่อนค่าของสกุลเงินอื่น ๆ ทั่วโลก

ก่อนหน้านี้ เงินบาทไทยทำสถิติอ่อนค่าต่ำสุดในรอบ 16 ปี เป็นข่าวที่สะเทือนไปทั้งประเทศ เพราะได้รับอิทธิพลจากปัจจัยเงินเฟ้อ และเงินดอลลาร์สหรัฐฯ ที่แข็งค่า แต่อย่างไรก็ดี ไทยไม่ใช่ประเทศเดียวที่เผชิญกับวิกฤติในครั้งนี้ เพราะยังมีเงินเยนของญี่ปุ่นที่อ่อนค่าสุดในรอบ 24 ปี และเงินหยวนของจีนที่อ่อนค่าสุดในรอบ 14 ปี 

ส่วนฝั่งยุโรปเองก็ได้รับอิทธิพลดังกล่าวด้วยเช่นกัน นำโดยเงินยูโรที่อ่อนค่าสุดในรอบ 20 ปี และเงินปอนด์สเตอร์ลิงของอังกฤษที่อ่อนค่าหนักสุดเป็นประวัติการณ์ในรอบ 37 ปี ซึ่งมีรายละเอียดการอ่อนค่าเมื่อเทียบค่าเงินย้อนหลัง 1 ปี ดังนี้

สาเหตุที่ทำให้ค่าเงินต่าง ๆ อ่อนค่าก็อย่างที่กล่าวไปในข้างต้น คือ เศรษฐกิจชะลอตัว และปัญหาเงินเฟ้อ ซึ่งทำให้ธนาคารกลางสหรัฐฯ ต้องออกมาเร่งขึ้นดอกเบี้ย อันส่งผลต่อการแข็งค่าของเงินดอลลาร์สหรัฐฯ ทำให้เป็นปัจจัยกดดันค่าเงินของประเทศอื่น ๆ อย่างไรก็ดี แม้ค่าเงินของประเทศเหล่านี้จะอ่อนค่าลง แต่กลับมีเงินสกุลหนึ่งที่ไม่เป็นเช่นนั้น นั่นคือ “รูเบิลของรัสเซีย”

รัสเซียอ่วม รูเบิลทรุด นานาชาติแห่คว่ำบาตร

ก่อนที่เงินรูเบิลจะแข็งค่าจนสร้างความประหลาดใจให้แก่ผู้คนทั่วโลก ต้องกล่าวว่า ก่อนหน้านี้ ในช่วงแรกที่รัสเซียบุกยูเครน เงินรูเบิลก็อ่อนค่าหนักนานนับเดือนเช่นกัน โดยมีสาเหตุมาจากการคว่ำบาตรจากนานาชาติ เพื่อลดท่าทีที่แข็งกร้าวของรัสเซีย จนเป็นเหตุให้นักลงทุนเทขายเงินรูเบิล ทำให้ค่าเงินจากตอนแรกที่อยู่ระดับ 80 รูเบิล/ดอลลาร์ ลดลงเป็น 150 รูเบิล/ดอลลาร์ อ่อนค่าลงกว่าครึ่งหนึ่ง

นอกจากค่าเงินที่ถูกเทขายแล้ว ธนาคารพาณิชย์ขนาดใหญ่ของรัสเซียยังถูกตัดออกจากระบบสื่อสารโอนเงินระหว่างธนาคารในโลก (SWIFT) เงินสำรองระหว่างประเทศเองก็ถูกอายัดไม่ให้เข้าถึง อีกทั้ง การทำธุรกิจระหว่างประเทศยังถูกกีดกันด้วยเช่นกัน ดังนั้น ค่าเงินรูเบิลในช่วงนี้จึงอ่อนค่าหนักมาก

รูเบิลรัสเซียผงาด สวนทางโลก

แล้วทำไมรูเบิลถึงแข็งค่าขึ้น? ถือเป็นคำถามของหลาย ๆ คนเลยก็ว่าได้ เพราะจากข้างต้น เราจะเห็นได้ว่า ค่าเงินของประเทศอื่น ๆ ต่างก็อ่อนค่าลง แต่รูเบิลรัสเซียกลับแข็งค่าสวนทางสกุลเงินอื่น ๆ ต้องตอบว่า นั่นเป็นเพราะ “กลยุทธ์แก้เกม” ของรัสเซีย ดังนี้

1) รักษาปริมาณเงิน และควบคุมการไหลออกของเงินตราต่างประเทศ ด้วยการขึ้นดอกเบี้ยรวดเดียว 10.5% เพื่อดึงดูดเงินตราต่างประเทศของเหล่านักลงทุนไม่ให้รั่วไหลออกไป

2) ควบคุมเงินทุนเคลื่อนย้าย ด้วยการไม่ให้นักลงทุนต่างชาติขายหลักทรัพย์รัสเซีย รายได้ 80% ของบริษัทส่งออกเองก็ต้องนำกลับมาแลกเป็นรูเบิล กำหนดจำนวนการถอนเงิน รวมถึงไม่ขายเงินตราต่างประเทศให้แก่ลูกค้ารายย่อย เพื่อป้องกันการถอนเงินตราต่างประเทศออกไป

3) แทรกแซงค่าเงินในตลาด ด้วยการนำทุนสำรองระหว่างประเทศมาซื้อค่าเงินรูเบิลในตลาด เพื่อพยุงค่าเงิน

4) กำหนดให้ประเทศผู้ซื้อก๊าซธรรมชาติจากรัสเซีย ต้องจ่ายเป็นเงินรูเบิลเท่านั้น ดังที่รู้กันว่า รัสเซียถือเป็นประเทศผู้ส่งออกน้ำมันรายใหญ่ของโลก ดังนั้น หลายประเทศทั่วโลกจึงได้รับผลกระทบ ซึ่งถือเป็นไม้เด็ดของรัสเซีย

มาตรการทั้งหมดนี้ ผลักดันให้ค่าเงินรูเบิลกลับมาแข็งค่าในที่สุด แต่อย่างไรก็ดี สภาพคล่องในตลาด Forex กลับลดหายไปอย่างมาก อีกทั้ง การแข็งค่าของเงินรูเบิลยังส่งผลกระทบต่ออุตสาหกรรมต่าง ๆ เพราะความยากลำบากจากการถูกกีดกันทางการค้า และการแลกเปลี่ยนเงินตรา

นอกจากนี้ อีกประเด็นที่น่าจับตามอง คือ การซื้อขายน้ำมันและก๊าซธรรมชาติที่ก่อนหน้านี้หลายประเทศต้องพึ่งพารัสเซีย แต่เมื่อเกิดวิกฤติเช่นนี้ ประเทศต่าง ๆ ก็หันมาพึ่งตนเองมากขึ้น ดังจะเห็นได้จากข่าวลดการนำเข้าก๊าซจากรัสเซีย โดยเฉพาะในยุโรปและสหรัฐฯ อย่างไรก็ดี แม้มันจะไม่เห็นผลกระทบต่อรัสเซียนักในระยะสั้น แต่ระยะยาวก็น่าติดตามต่อไปเช่นกัน

สุดท้ายนี้ คำถามที่น่าคิดก็คือ “มูลค่าที่แท้จริง” ของเงินรูเบิลอยู่ที่เท่าไหร่กันแน่ เพราะการแข็งค่าของรูเบิลเกิดจากความพยายามของรัสเซีย และรัสเซียจะพยุงค่าเงินไปได้อีกนานเท่าใด ต้องติดตามต่อไป…